VEREM HALA ÖNEMLİ BİR SORUN MUDUR?
Verem tüm dünyada halen ciddi bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Dünya nüfusunun üçte biri verem basili ile enfektedir (vücuduna basili almıştır). Verem basili ile enfekte olanların %10`unun yaşamlarının bir döneminde verem hastası olma ihtimali vardır. Dünyada her yıl yaklaşık 9 milyon yeni hasta ortaya çıkmakta, 1.7 milyon insan veremden ölmektedir.
TÜRKİYE`DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU NEDİR?
Türkiye`de 10-15 milyon arası insanın enfekte olduğu (vücutlarında verem mikrobu olduğu) tahmin edilmektedir. Türkiye`de toplam 18.452 tüberküloz hastası 2008 yılında verem savaşı dispanserleri kayıtlarına girmiştir. Hastaların 11.476`sı (%62,2) erkek, 6.976`sı (%37,8) kadındır. Erkek/Kadın oranı 1,6`dır. Hastalığın yaş gruplarına dağılımı incelendiğinde, 15-24 yaş grubundan başlayarak yüksek bir düzey izlemekte ve 55-64 ile 65 ve üzeri yaşlarda en yüksek düzeye ulaştığı görülmektedir
VEREM MİKROBUNUN ÖZELLİKLERİ
Verem mikrobu, güneş görmeyen ortamlarda havada uzun süre canlı kalabilir. Güneşten gelen ultraviyole ışınları verem mikrobunu kısa sürede öldürür. Tedavi olmayan bir verem hastası her yıl yaklaşık 10-15 kişiyi enfekte eder.
VEREM HASTALIĞI NASIL OLUŞUR?
Solunum yoluyla alınan verem mikrobu verem enfeksiyonuna yol açar. Enfekte olanların %5`i 1-2 yıl içinde aktif verem hastası olur. Enfekte olanların %5`inde ise verem mikrobu vücutta sessiz olarak bekler. Vücut direncinin düştüğü durumlarda, vücutta beklemekte olan verem mikrobu çoğalarak verem hastalığına yol açar.
HANGİ DURUMLARDA VEREM HASTALIĞINA YAKALANMA RİSKİ ARTAR?
Tedavi görmeyen verem hastası ile birlikte aynı evde yaşamak, kalabalık havalanması iyi olmayan ev koşulları, yoksulluk, kötü beslenme, HIV/AIDS hastalığı, şeker hastalığı, vücut direncini azaltan diğer hastalıklar, sigara içmek hastalık riskini artırır.
VEREM HASTALIĞI HANGİ ORGANLARIMIZDA GÖRÜLEBİLİR?
Verem hastalığı % 70-80 oranında akciğerlerde, % 20-30 oranında diğer organlarda görülür. Akciğer dışı organ tutulumu; akciğer zarı, lenf bezleri, beyin zarı, kemik, böbrek, kalp zarı....ve diğer birçok organ tutulumu şeklinde olabilir.
VEREM HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
? 2-3 haftadan uzun süren öksürük
? Balgam çıkarma
? Kanlı balgam
? Ateş
? Gece terlemesi
? İştahsızlık, kilo kaybı
? Yorgunluk, halsizlik
? Nefes darlığı
? Göğüs ve sırt ağrısı
VEREM HASTALIĞINDA ERKEN TANI NASIL KONULABİLİR?
İki-üç hafta veya daha uzun süreli öksürük şikayeti olan herkes Verem Savaşı Dispanseri veya diğer bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır!
Verem hastalığının tanısı bakteriyolojik yöntemlerle koyulur. Tanıda, fizik muayenenin yanında balgamın mikroskopla incelenmesi, balgam kültürü, akciğer grafisi ve tüberkülin cilt testi (PPD) kullanılır.
VEREM HASTALIĞI TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Bugün var olan ilaçlarla verem hastalarının hemen hemen hepsi başarı ile tedavi edilebilmektedir. Ülkemizde verem ilaçları Verem Savaşı Dispanserlerinde ücretsiz olarak verilmektedir.
VEREM HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Dört veya beş ilaçla 6-9 ay süre ile tedavi verilmektedir. İlaçların düzenli kullanılması esastır. İlaçların bir gün bile aksatılmaması gereklidir.
DİRENÇLİ VEREM HASTALIĞI NEDİR?
Verem hastaları ilaçlarını düzenli olarak ve yeterli süre (6-9 ay) kullanmazlarsa verem mikropları ilaçlara direnç kazanabilir. Hastalar bu dirençli mikrobu sağlıklı insanlara da bulaştırabilirler. Dirençli verem hastalarının tedavisi çok daha pahalı, zor ve uzun sürede (ortalama iki yıl) mümkün olabilmekte ve bazen hasta kaybedilebilmektedir.
DOĞRUDAN GÖZETİMLİ TEDAVİ NEDİR?
Dünya Sağlık Örgütü, tedavi başarısını arttırmak için, tüberkülozlu hastaların her doz ilacının bir sağlık çalışanı veya eğitilmiş bir gönüllü tarafından içirtilmesini esas almaktadır. Ülkemizde de "Doğrudan Gözetimli Tedavi" uygulanmaktadır.
VEREM HASTALARININ YAKINLARI NE YAPMALIDIR?
Hastanın yakınları, özellikle de aynı evde birlikte yaşayanlar Verem Savaşı Dispanserlerine başvurmalıdır. Hasta yakınlarının taramaları dispanserlerde ücretsiz olarak yapılmaktadır.
VEREM HASTALIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRİZ?
Bir toplumun veremden korunmasının en etkili yolu verem hastalarının erken teşhisi ve başarılı tedavisidir. BCG (verem) aşısı özellikle çocukları verem hastalığından korur. Ülkemizde doğumdan sonra 2 ayını dolduran bebeklere yapılmaktadır. Mikrop çıkaran hasta ile aynı evdekiler, özellikle çocuklar için koruyucu tedavi verilir. Koruyucu tedavide tek ilaç (İzoniyazid) kullanılır. Koruyucu tedavi süresi genellikle 6 aydır.
